(ERZİNCAN)- TBMM İliç Maden Kazasını Araştırma Komisyonu üyeleri, incelemelerde bulunmak üzere geldiği Erzincan’da ilk olarak AFAD İl Müdürlüğü'nde bilgilendirme toplantısına katıldı. Erzincan Valisi Hamza Aydoğdu, yaptığı sunumun ardından milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Aydoğdu, heyelan alanındaki siyanür riskine ilişkin "Şuna üzüldüğümü söylemek isterim bu fabrika bizim değil. Bir vali olarak şu anda bizim ölçümlerimize göre 'siyanür yok' demeye korkar olduk, dediğimiz anda sosyal medyada çok farklı şeylerle karşı karşıya kalıyoruz" diye konuştu.
Erzincan’ın İliç ilçesinde bulunan Çöpler Altın Madeni’nde 13 Şubat’ta 9 işçinin toprak altında kaldığı siyanürlü toprak kayması ile ilgili TBMM’de kurulan İliç Maden Kazasını Araştırma Komisyonu, incelemelerde bulunmak ve yetkilileri dinlemek üzere Erzincan’da çalışmalarına başladı.
Komisyon üyesi 22 milletvekili, Erzincan Valisi Hamza Erdoğdu'dan bilgi aldı. Erzincan AFAD İl Müdürlüğü'nde merkezinde 2 saat süren toplantıda Vali Erdoğdu, komisyon üyelerine sunum yaptı. Erdoğdu, ÇED raporunda 1.746 hektarlık, yaklaşık 17 bin dönüm alanın maden sahası alanı olduğunu, firmanın 1.180 hektarlık alanda üretim faaliyeti yaptığını belirtti.
AYDOĞDU: "20 GÜN İÇERİSİNDE 5 İŞÇİMİZE ULAŞACAĞIZ"
Aydoğdu, madende çalışan işçi sayısının 2 bin 700 kişi olduğunu açıklarken, "20 gün içerisinde diğer 5 işçi kardeşlerimize ulaşacağımızı tahmin ediyorum" dedi.
Yığın liç alanında 2 bin 7423 personelin çalıştığını belirten Erdoğdu, 429 arama kurtarma ekibi, 910 iş makinası, 7 drone, 76 jeneratör ve 5 arama köpeğiyle çalışmanın devam ettiğini kaydetti. Sunumun ardından milletvekilleri, Aydoğdu’ya sorularını yöneltti.
CHP Adana Milletvekili Müzeyyen Şevkin, su-toprak analizlerinin hangi tarihlerde alındığını sordu. AKP Denizli Milletvekili Şahin Tin, "Kaza öncesi size maden ocağıyla ilgili herhangi bir uyarı geldi mi? Hava su toprak analizlerinin sonuçları hangi aralıklarla yapılıyor" diye sordu.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkililerinin 3 Mayıs'ta komisyonda yaptığı sunumda, "kaza tarihinde madende taşeron işyerlerinin çalışanları dahil olmak üzere 1.837 işçi çalıştığını" bilgisi verdiğini hatırlatan Saadet Partisi Ankara Milletvekili Mesut Doğan, valiliğin sunumunda çalışan sayısının 2 bin 700 kişi olduğunun belirtildiğine dikkat çekerek "Bu fark neden kaynaklanıyor" dedi.
Milletvekillerin sorularını yanıtlayan Vali Aydoğdu, "Bu olaydan önce yarık ve çökme, kayma olabilir diye bize herhangi bir şikayet gelmedi" dedi.
"KANSER OLMAK İSTEMEYENLER ERZİNCAN'A GELEBİLİR"
Toplantıda İl Sağlık Müdürlüğü yetkililerinin kanser vakalarına ilişkin yaptığı bilgilendirmede, "İliç'te maden faaliyetlerinden dolayı sağlık sorunlarına Sağlık Bakanlığı resmi verilerine göre, Türkiye kanser vakalarının ortalaması yüzde her yıl eklenen 0,227 iken Erzincan ortalamasına baktığımızda yüzde 0,168... İliç içinde beklediğimiz ortalama nüfus oranına göre binde 2 oranında kanser vakası beklenir. Buna göre son 2022 yılı içerisinde ortalama 20 kanser vakası beklenirken 11 yeni kanser vakasına rastlanmış" dedi. Vali Erdoğdu, bunun üzerine, "Kanser olmak istemeyenler Erzincan'a gelebilirler" dedi.
VALİ AYDOĞDU: "SİYANÜR YOK DEMEYE KORKAR OLDUK"
Vali Aydoğdu işçilerin sayına ilişkin ise "Bu rakamları Anagold'tan aldık. İliç'te hizmet satın alarak çalıştırdığı kişiler var. Bazı arkadaşlarımız bu hizmet alanında çalışanların rakamlarını almadıkları için..." dedi. Hamza Aydoğdu, 2022 yılında maden alanındaki atık havuzunda yaşanan siyanürle sızıntısına ilişkin "Medyanın dillendirmesiyle ilgili şöyle bir şey sunmak isterim, 2022 yılında yaşanan olaydan dolayı insanlarda ve kamuoyunda bir önyargı oluşmuş. Şuna üzüldüğümü söylemek isterim bu fabrika bizim değil. Bir vali olarak şu anda bizim ölçümlerimize göre 'siyanür yok' demeye korkar olduk, dediğimiz anda sosyal medyada çok farklı şeylerle karşı karşıya kalıyoruz" diye konuştu.
Toplantının ardından Vali Aydoğdu, komisyon üyeleriyle beraber AFAD binasının önünde açıklama yaptı. Vali Aydoğdu, “Bugün siyasi partilerimizin temcilcisi ve İliç Komisyonu Başkanı’nı Erzincan'da ağırlıyoruz. Biz Erzincan Valiliği olarak 13 Şubat’tan itibaren İliç’te yapılan çalışmaları milletvekillerimize sunduk. Birazdan İliç’e hareket edilecek, aileler ziyaret edilecek. Ben ümit ediyorum ki bu çalışmaların sonucunda böyle kazalar yaşanmasın" dedi.
Komisyon Başkanı Uslu ise yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“İliç maden kazasının tüm yönleriyle araştırılması ve benzer kazaların önlenmesi amacıyla bir Meclis Araştırma Komisyonu kuruldu. Bütün partilerimiz bu komisyonun kurulmasını istedi. Komisyonumuzun başkanlık divanında yalnızca AKP değil, MHP ve CHP de temsil edilmekte. Hedefimiz hepimizi derinden üzen kazanın her yönüyle araştırılması için geniş bir temsiliyet oluştu. Bugün Sayın Valimiz AFAD binasında bize hem kaza öncesi hem de kaza sonrası durum ve bundan sonra yapılacak çalışmalar konusunda bilgiler verdiler. Diliyoruz ki Sayın Valimizin önderliğinde kaza olduğu dakikadan itibaren buradaki tüm kurumlar tüm çalışmaları yapıyorlar. Bakan yardımcılarımız, ilgili bürokratlarımız 7-24 görevini yapıyor. Şu ana kadar 4 kardeşimizin cansız bedenine ulaşıldı, 5 kardeşimize de ulaşmak için çalışmalar 7 gün 24 saat devam ediyor.
USLU: "BUGÜN BÖLGEDE ÇALIŞAN İŞÇİLERİ DİNLEYECEĞİZ"
Komisyon oluştuktan sonra önce kamu kurumlarını dinledik, şimdi bölgedeyiz. Bundan sonra bilim adamları ve üniversitelerle ve ardından sivil toplum kuruluşları ve derneklerle çalışacağız. Bunun sonucunda bir rapor hazırlayacağız. Önce insan, önce çevre, önce doğa sonra maden anlayışıyla güvenilir ve sürdürülebilir altın madenciliği kurulması süreçlerine destek olmak istiyoruz. Bugün bölgede çalışan işçileri de dinleyeceğiz. Hedefimiz hiç kimsenin kafasında tek bir soru işareti ve şüphesi kalmasın.
"KAZA ÇEVRESEL ETKİLERİ OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEMEDİ"
Kaza sonrası çevresel etkiler konusu çok tartışılıyor. Konuyla ilgili bakanlıklar ve kurumların yaptıkları izlemeler sonucunda aldığımız bilgiye göre bu kazanın çevresel etkiler konusunda olumsuz bir duruma rastlanmadığı yönünde. Bundan sonrası için de çalışmalar devam ediyor. Bu tür kazalar olmasın istiyoruz. Madenlerimizde insan güvenliği ve işçi sağlığı konusunda maksimum güvenlik alınsın istiyoruz."
Komisyon üyeleri, daha sonra çökmenin yaşandığı maden sahasında incelemelerde bulunmak üzere İliç’e geçti.
NE OLMUŞTU?
Erzincan İliç’te Çöpler Altın Madeni’ndeki liç yığını 13 Şubat’ta çöktü. Felakette 9 kişi toprak altında kaldı.'’Ölüm ve yaralanmalara sebebiyet vermek” suçlamasıyla gözaltına alınan 8 kişiden 6’sı tutuklandı. 2 kişi adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Gözaltına alınan Anagold Madencilik Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Yalçın serbest bırakılanlar arasındaydı. Göçük altında kalan işçilerden 4’ünün cansız bedeni göçük altından çıkarılırken 5 işçinin arama kurtarma faaliyetleri devam ediyor.
